Απλό σκηνικό, με μαύρες κορδέλες κάθετα στη σκηνή να δημιουργούν την αίσθηση κάγκελων.
Κάποιοι μαθητές είναι πίσω από τα κάγκελα, κάποιοι μπροστά, δεξιά κι αριστερά στη σκηνή. Προτείνεται ανάγνωση των κειμένων.
Μαθητής/τρια-αφήγηση: Πριν από μερικά χρόνια , που δεν είναι δα και πολλά, το 1967, στη χώρα αυτή χάθηκε η ελευθερία κι η δημοκρατία. Οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να πουν ό,τι ήθελαν, δεν μπορούσαν να διαβάσουν τα βιβλία και τις εφημερίδες που ήθελαν, δεν μπορούσαν να συγκεντρώνονται και να λένε τη γνώμη τους. Ο φόβος κι η βία, ήρθαν στη χώρα.
Μαθητής/τρια-αφήγηση: Μια ομάδα δυνατών, που είχαν τα όπλα στα χέρια και μίσος στην καρδιά, έφεραν το σκοτάδι. Πολλοί άνθρωποι μπήκαν στη φυλακή, άλλοι στάλθηκαν εξορία, κάποιοι σκοτώθηκαν. Χάθηκε ο ήλιος κι η χαρά από την Ελλάδα.
(Απαγγελία ποιήματος)
- Ἐκεῖ μέσα ἐκατοικοῦσες
πικραμένη, ἐντροπαλή,
κι ἕνα στόμα ἀκαρτεροῦσες,
«ἔλα πάλι» νὰ σοῦ πεῖ.
- Ἄργειε νὰ 'λθει ἐκείνη ἡ μέρα,
κι ἦταν ὅλα σιωπηλά,
γιατί τὰ 'σκιαζε ἡ φοβέρα
καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά.
πικραμένη, ἐντροπαλή,
κι ἕνα στόμα ἀκαρτεροῦσες,
«ἔλα πάλι» νὰ σοῦ πεῖ.
- Ἄργειε νὰ 'λθει ἐκείνη ἡ μέρα,
κι ἦταν ὅλα σιωπηλά,
γιατί τὰ 'σκιαζε ἡ φοβέρα
καὶ τὰ πλάκωνε ἡ σκλαβιά.
Μαθητής/τρια-αφήγηση: Στα καφενεία οι άνθρωποι δε μιλούσαν.
Στα σχολεία οι δάσκαλοι φοβόντουσαν.
Χάθηκε το χαμόγελο, ήρθε ο φόβος.
Στο δρόμο οι παρέες μίκρυναν. Στο δρόμο φωνή καμιά.
Τραγούδι ο δρόμος
Μαθητής/τρια-αφήγηση: Το 1973 οι φοιτητές δεν άντεξαν. Μπήκαν στο Πολυτεχνείο, κλείστηκαν εκεί μέσα και ζήτησαν:
«ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (φωνάζουν όλοι μαζί κι ανοίγουν ένα πανό πίσω από τα κάγκελα)
Μαθητής/τια πίσω από τα κάγκελα (φοιτητής) κρατά ένα πλακάτ με τη λέξη ψωμί και λέει)
-Εμείς τα νέα παιδιά θέλουμε να δουλεύουμε και να κερδίζουμε με ιδρώτα το ψωμί μας. Θέλουμε δουλειά για όλους. Γιατί με τη δουλειά μπορεί ο καθένας να εξασφαλίζει όσα χρειάζεται. Μπορεί να προοδεύσει. Θέλουμε να έχει στο τραπέζι της κάθε οικογένεια ένα πιάτο φαγητό. Θέλουμε να ζούμε με αξιοπρέπεια, να μην πεινάμε, να μη φοβόμαστε, να μη κινδυνεύουμε.
Μαθητής/τια πίσω από τα κάγκελα (φοιτητής) κρατά ένα πλακάτ με τη λέξη παιδεία και λέει)
-Εμείς τα νέα παιδιά θέλουμε να μορφωθούμε. Θέλουμε σχολεία και πανεπιστήμια ανοιχτά στη γνώση. Θέλουμε να διαλέγουμε ελεύθερα τα βιβλία, τις εφημερίδες, τα περιοδικά που θα διαβάσουμε. Θέλουμε οι δάσκαλοί μας να μας διδάσκουν ελεύθερα, να μη φοβούνται. Η γνώση είναι δύναμη κι εμείς θέλουμε να βγούμε στη ζωή δυνατοί.
Μαθητής/τια πίσω από τα κάγκελα (φοιτητής) κρατά ένα πλακάτ με τη λέξη ελευθερία και λέει)
-Εμείς τα νέα παιδιά θέλουμε να ζούμε ελεύθερα. Να μιλάμε ελεύθερα, να περπατάμε ελεύθερα, να διαβάζουμε ελεύθερα, να ακούμε ελεύθερα, να αναπνέουμε ελεύθερα, να σκεφτόμαστε ελεύθερα. Η ελευθερία είναι το οξυγόνο του μυαλού.
(Όλα τα παιδιά πίσω από τα κάγκελα φωνάζουν ρυθμικά)
-«ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ»
-«ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ»
-«ΑΠΟΨΕ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ»
-«ΕΞΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΚΕΤΑ-ΔΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝΕ ΕΠΤΑ»
-«ΔΕΝ ΠΕΡΝΑΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ»
Μαθητής/τια-αφηγητής: Οι δικτάτορες δεν έμειναν έτσι. Η αστυνομία περικύκλωσε το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές κινδύνευαν. Άλλοι θα έμπαιναν στις φυλακές. Άλλους θα τους έδιωχναν στην εξορία. Άλλοι θα χάνονταν για πάντα.
Ακούγεται το τραγούδι «Το σφαγείο»
-«ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ-ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ» (ακούγεται το ηχητικό ντοκουμέντο)
Μαθητής/τια-αφηγητής: Κόσμος πολύς περνούσε έξω από το Πολυτεχνείο. Ερχόταν έξω από τη μεγάλη κλειστή πόρτα. Έφερνε τρόφιμα. Έφερνε φάρμακα. Έφερνε την ψυχή τους και την έβαζε δίπλα στων νέων παιδιών που αγωνίζονταν
Τραγούδι «Όταν σφίγγουν το χέρι»
Μαθητής/τια-αφηγητής: Ο ραδιοφωνικός σταθμός έστελνε το μήνυμα σε όλη την Αθήνα, σε όλη τη χώρα
Ακούγεται το ηχογραφημένο μήνυμα
(Απαγγελία ποιήματος)
ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ - ΕΛΛΗ ΚΙΟΥΣΗ
Εδώ, εδώ Πολυτεχνείο
ακούτε ελεύθερο σταθμό
εδώ είναι το σκληρό σχολείο
οι φοιτητές μαζί με το λαό.
'Αντε, βοηθάτε παλικάρια
βάλτε όλα σας τα δυνατά,
ν' αγωνιστούμε σα λιοντάρια
να θυμηθούμε πάλι τα παλιά.
Εδώ, εδώ πολυτεχνείο
ακούτε ελεύθερη φωνή
εδώ είναι το κρυφό σχολείο
για λευτεριά, ειρήνη, προκοπή
Εμπρός, εμπρός Πολυτεχνείο
εμπρός δε βγάζει τσιμουδιά
έξω το κάνανε σφαγείο
νεκροί οι φοιτητές κι η ανθρωπιά
- Μαθητής/τια-αφηγητής: Το βράδυ εκείνο όμως, στις 17 του Νοέμβρη, βγήκε και ο στρατός στους δρόμους της Αθήνας. Ένα τανκ ήρθε μπροστά στην πόρτα του πολυτεχνείου. Ο κίνδυνος ήταν μεγάλος. Τα παιδιά φώναζαν:
-«ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΟΠΛΟΙ-ΟΧΙ, ΑΛΛΟ ΑΙΜΑ..»
(απαγγελία ποιήματος)
Στούς σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου
Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα
κείτεται
-δεκοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε-
για να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου,
και συ στο σπιτάκι σου,
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.
Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
η άνοιξή του παίζει κα δεν τηνε ξέρει πια.
Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,
γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
Και συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου,
για να ’χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο…
Ακούγεται το τραγούδι «Ένα το χελιδόνι» τραγουδούν και τα παιδιά μαζί
(Πέφτουν τα κάγκελα)
Μαθητής/τια (φοιτητής): Η δημοκρατία, που γεννήθηκε σ’ αυτή τη χώρα, δε θα αργήσει να ‘ρθει.
Μαθητής/τια (φοιτητής): Εμείς, τα νέα παιδιά, είμαστε η ελπίδα και ο αγώνας μας θα φέρει το φως και τη χαρά, τη δημοκρατία και την ελευθερία.
Μαθητής/τια (φοιτητής): Ο φασισμός δε θα περάσει. Η ελευθερία και η δημοκρατία θα έρθουν στην Ελλάδα
Μαθητής/τια-αφηγητής: Οι φοιτητές εκείνο το βράδυ έριξαν τα κάγκελα του φόβου. Άνοιξαν το δρόμο για την ελευθερία και τη Δημοκρατία. Από εκείνη τη μέρα και μετά όλα θα ήταν αλλιώς.
(Όλα τα παιδιά ψάλουν τον «Ύμνο εις την ελευθερία»)
